door Ellen Vaders | mei 22, 2017 | beschikbaarheid, kneedlegering, legeringskeuze
Nadat de keuze voor een legering is gemaakt, loopt de afdeling inkoop nog al eens aan tegen het feit dat de aluminium legering die door de engineer is gekozen in de markt niet leverbaar is, of niet gangbaar is. Soms zijn legeringen enkel bij een specifieke leverancier beschikbaar. Die leverancier is er bij gebaat als een dergelijke legering op tekening verschijnt.
Ook kom ik tegen dat een extrusie legering zoals een EN AW-6060 T6 op tekening is gezet voor een plaat product. Dit materiaal is dan wel gangbaar maar niet beschikbaar in die vorm.
Om je te behoeden voor deze ongewenste situaties zet ik in dit artikel de 10 best beschikbare aluminium kneedlegeringen op een rij. Voor gietlegeringen klik hier.
EN AW-1050
Deze legering is meest beschikbaar in plaat H14/H24 maar andere hardheden zoals 0/H111 en H19 zijn verkrijgbaar, echter minder gangbaar. (Dikte vanaf 0,5 mm)
Deze zuivere aluminium kwaliteit, 99,5% aluminium, zet je in als het makkelijk zetbaar moet zijn en mechanische sterkte geen rol speelt. Voor binnen gebruik ideaal, maar schop er niet tegen aan, want de kans op een deuk en/of kras is groot. Ook voor slagextrusie delen is dit een veel gebruikte kwaliteit.
EN AW-1200
De EN AW-1200 legering is in de markt beschikbaar als dieptrekkwaliteit. Ook deze legering is een zuivere kwaliteit, 99,0% aluminium en in plaat, O toestand, beschikbaar Hij is niet sterk en diktes zijn vanaf c.a. 0,5 -1 mm beschikbaar. Na vervorming krijg je versteviging door de vorm van je product en neemt dus de sterkte van je product toe, op basis van je constructie/vorm. (Een vlakke plaat is slapper dan een plaat waar een zetting aan zit).
EN AW-5005A (plaat)
Deze kwaliteit leent zich bijzonder voor bijvoorbeeld bouwtoepassingen. De kwaliteit is een stuk sterker dan de EN AW-1050, is goed te zetten en te coaten/moffelen. Wil je een mooie anodiseerkwaliteit, kijk dan naar de specifieke 5005 anodiseerkwaliteiten. Daar zijn verschillende geoptimaliseerde kwaliteiten beschikbaar. Prijs ligt dan weer iets hoger aangezien ze nauwkeuriger geproduceerd zijn. Ook voor behuizingen van apparaten en installaties is dit een mooie kwaliteit. Let bij geanodiseerde toepassing wel op dat je de walsrichting in gelijke richting legt, anders neemt het oog kleurverschil waar. Beschikbaarheid is goed bij 0,5 mm tot 4 mm, daarboven wordt het minder.
EN AW-5754 (plaat)
De EN AW-5754 legering is weer sterker dan de 5005. In jachtbouw werd deze legering veelvuldig ingezet hoewel tegenwoordig de EN AW-5083 meer wordt toegepast. De meeste tranenplaten zijn van een 5754 kwaliteit en, net als alle legeringen in de 5000 reeks, geven deze legeringen ook onbehandeld een mooi uniform corrosie beeld. Plaatdikte vanaf 1mm.
EN AW-5083
Zoals gezegd kom je deze legering veel tegen in de jacht- en scheepsbouw. Gewalste plaat van 1mm tot 20-30 of zelfs 60 mm in H111. De mechanische sterkte is de beste tot nu toe en dat is ook precies de reden dat hij constructief wordt toegepast. Tevens is deze legering goed lasbaar. Ook in apparaten bouw, waar producten bijvoorbeeld middels verspaning worden vervaardigd, kom je deze legering tegen. Als je niet wil dat door bewerking spanningen in het materiaal vrijkomen en je product kromtrekt, kies dan een gegoten spanningsarme plaat van een betrouwbare fabrikant in bijvoorbeeld O3 toestand.
EN AW-6005A
Deze extrusie legering is niet tot nauwelijks in de handel beschikbaar maar een extrusie bedrijf, waar je een profiel laat persen, heeft deze legering voor je beschikbaar. Kom je qua sterkte of ductiliteit aan de EN AW-6060 of 6063 net te kort dan kan dit een optie zijn.
EN AW-6060
Deze legering is de meest gangbare, makkelijkst persbare extrusie kwaliteit. Vrijwel altijd wordt hij geleverd in T6 en/of T66 toestand. Mocht je een profiel willen buigen dan kun je beter de T4 toestand inzetten. Je mechanische waarden liggen dan wel op ca. de helft. Ook de T4 is goed leverbaar maar vergt vaak wat meer tijd omdat standaard T6/T66 wordt verkocht.
EN AW-6063
Wie aan de 6060 net te weinig sterkte heeft maar toch nauwkeurige profielen wil laten persen, kan goed uit de voeten met de 6063. Deze legering is net wat sterker. Voor decoratief anodiseren is deze helaas net iets minder mooi dan de 6060 maar technische anodisatie is even goed.
EN AW-6082
Deze hoog sterke kwaliteit is net als de andere genoemde 6000 legeringen goed extrudeerbaar en goed lasbaar. Echter doordat de legering sterker is, is er voor het persen en hogere perskracht nodig Dit gaat ten koste van de fijnheid van de details van het extrusieprofiel zoals je je kan indenken. Ook het warmte-behandelproces luistert bij deze legering nauwer, omdat er sneller gekoeld moet worden om de beoogde mechanische eigenschappen te realiseren. Deze legering is ook als dikke plaat variant beschikbaar, net zoals de EN AW-5083. Bij dikke plaat wordt de toestand T651 toegepast. Ook hier zijn er de gegoten spanningsarme kwaliteiten voor verspanende producten beschikbaar.
Nog enkele wetenswaardigheden van deze legering:
- Een 6082 is goed te anodiseren echter visueel minder mooi dan de 6060 (wat grauwer)
- Ook staf en strip (T6) van deze kwaliteit kun je in allerlei maten verkrijgen
- Deze legering wordt ook voor smeedstukken veelvuldig ingezet
EN AW-7075
De meest gangbare hoge sterkte aluminium legering is de 7075 legering, vaak in T6. Deze legering bevat zink als hoofdlegeringselement maar ook koper is hierin aanwezig. Dat maakt de legering wel sterk maar ten aanzien van corrosiebestendigheid boet je in. Vaak wordt dit vergeten en wordt er achteraf nog een technische laag, bijvoorbeeld anodiseerlaag gespecificeerd. Alles kan maar makkelijk is het niet. Een 7000 legering moet je met de nodige kennis van zaken inzetten.
In de tabel staan deze meest voorkomende legeringen voor je weergegeven. Deze kun je in de handel bij vrijwel alle leveranciers vinden. Voor de kwalitatief gegoten plaat varianten kun je bij slechts een paar specifieke leveranciers terecht.
Mocht je nu een vraag hebben of tegen zaken aangelopen zijn, vermeld dit hieronder als commentaar op dit blog. HELP mij en anderen door antwoord te geven op de vraag: Wat is jou grootste frustratie ten aanzien van materiaalspecificatie op tekening? En hoe heb je dat opgelost?
Plaats dit in het commentaarveld hieronder. De meest waardevolle reactie krijgt een bijzondere beloning, een onweerstaanbaar aanbod voor de binnenkort beschikbare online training “wegwijs in aluminium legeringen”
Alle kwalitatieve reacties worden beloond en ontvangen het nieuwe e-book met een verzameling van blogs over aluminium en zijn legeringen.
door Ellen Vaders | aug 29, 2016 | aluminium, anodiseren, oppervlakte behandeling
Aluminium anodiseren
Wanneer je een aluminium product een mooie uitstraling wilt geven door middel van de oppervlaktebehandeling anodiseren, zijn hier een aantal tips die je helpen een mooi resultaat te realiseren.
- Materiaal keuze
- Materiaal combinaties
- Kleur
- Omgeving/Laagdikte
Materiaalkeuze
De keuze van de legering is in eerste instantie vaak gericht op de sterkte en het proces dat wordt gebruikt voor de vervaardiging. Voor een mooie heldere anodiseerlaag is het gewenst om legeringen in te zetten met zo min mogelijk koper, zink en silicium. De 6000 legeringen zijn over het algemeen heel mooi te anodiseren. Voor alle legeringen geldt hoe meer legeringselementen hoe minder helder de anodiseerlaag. Het ene legeringselement heeft hier meer invloed op dan de andere.
Ook de verdeling van legeringselementen binnen een legering kan van invloed zijn op de kleur en uitstraling van een product. Zoals in de 5000 reeks met het legeringselement Magnesium. Er zijn voor gevel toepassingen daarom speciale EN AW-5005 legeringen verkrijgbaar die voor het anodiseren geoptimaliseerd zijn.
Materiaal combinaties.
Bij een EN AW-5083 kwaliteit zijn, afhankelijk van het fabricage proces, wisselende resultaten mogelijk. Een gegoten gefreesde plaat krijgt van zijn leverancier vaak een speciaal protocol voor het anodiseren mee. De truc hier is om heel kort te beitsen voor het anodiseren.
Bouw je een product samen van verschillende legeringen, dan zie je na het anodiseren verschillende kleuren. Je ziet als het ware het verschil in legeringen terug in de kleur. Onbehandeld is dit ook aanwezig maar valt dit minder op. Om kleurverschil te voorkomen kun je het beste dezelfde legering toepassen, ook voor het lasdraad. Ten aanzien van kleur kun je nog aanvullende afspraken maken. In overleg met de anodiseur is bijvoorbeeld een boven- en ondergrens door middel van samples vast te leggen.
Kleur
Wil je mooie heldere kleuren? Kies dan legeringen die goed te anodiseren zijn, met zo min mogelijk legeringselementen zoals hierboven ook besproken. In Alu-key kun je makkelijk opzoeken of een legering goed te anodiseren is en wat de samenstelling is. Goud- en bronstinten zijn UV-bestendig en houden hun kleur vast. Andere fellere kleuren zijn minder UV-bestendig maar voor binnentoepassingen prima.
Wil je gietwerk in mooie anodiseerkleuren dan zal je een Aluminium-Magnesium legering moeten toepassen. Deze legering is helaas lastiger in zijn vorm te gieten dan de standaard Aluminium-Silicium gietlegeringen.
Laagdikte en omgeving
Voor normaal anodiseren ligt de dikte tussen de 5- 25 µm. Afhankelijk van de toepassing en functie van de anodiseerlaag is de dikte verschillend. Voor binnentoepassingen is een geringe laagdikte al voldoende. Bij buitentoepassingen is het afhankelijk van de locatie; dicht bij of verder van de kust… Dichtbij de kust ziet men voor een anodiseerlaag wel tot 20-25 µm. Dikkere laagdiktes zijn alleen mogelijk via een ander anodiseerproces, bijvoorbeeld het hard anodiseren. Bij normaal anodiseren zal de laagdikte die opgebouwd wordt aan de buitenzijde weer oplossen en is 20-25 µm dus wel het maximum.
Wat is jou ervaring met aluminium anodiseren? Vermeld dit in het commentaarveld hieronder. Je ontvangt van mij het aluminium corrosie en oppervlakte behandeling e-book als cadeau.
Wil je meer weten kijk ook hier: Wat is anodiseren?
Wil je op de hoogte gehouden worden over Aluminium? Vraag het e-book aan en ontvang 1x per maand een nieuw artikel.
door Ellen Vaders | nov 30, 2015 | extruderen, gieten, legeringskeuze, plaat
Wanneer kies je welke legering en wat moet je hierbij afwegen?
Voor het kiezen van de legering zijn veel afwegingen nodig. Sommigen gaan ‘automatisch’ en voor anderen betekent het dat er een compromis gesloten moet worden.
Hierbij een opsomming van de belangrijkste keuzes die je kan maken:
• Welke vorm heb je nodig
• Welk proces ga je toepassen
• Goede verspaning nodig
• Wat zijn de corrosie omstandigheden van de toepassing
• Wat is de gewenste visuele uitstraling? Wil je bijv. gaan anodiseren?
• Is sterkte essentieel en hoe los je dan de andere aspecten, zoals corrosiebestendigheid of visuele uitstraling op
• Wil je gaan lassen
• Etc.
Het is onmogelijk in dit artikel alles te behandelen, dan wordt het een veel te lang verhaal. We hebben ervoor gekozen de eerste drie aspecten hier te behandelen.
Vorm
Indien je van te voren weet of plaat of profiel je uitgangsvorm is, weet je al in welke range je legeringskeuze zal liggen. In geval van extrusie profielen zal je legeringskeuze bijvoorkeur in de 6000 reeks liggen. Als je veel fijne details in het profiel wil is de EN AW-6060 het meest gangbaar. Of de EN AW-6063 die net iets sterker is. Voor nog sterker de EN AW-6082 of soms zie je ook de EN AW-6005. zie ook Extrusie legeringen
Is (dunne)plaat het uitgangsmateriaal dan is de keus veelal de EN AW-1050 of een 5000 kwaliteit. Ook de 3000 vind je veel als plaat, maar vaak gelakt, en voor speciale toepassingen waar vervormbaarheid van belang is, zoals dakgoten.
De EN AW-1050 wordt vaak ingezet als sterkte niet zo van belang is. Deze zuivere kwaliteit is goed beschikbaar en heeft een heldere uitstraling. Vervormbaarheid en corrosiebestendigheid is erg goed.
Is sterkte van belang, zoals in jachtbouw, dan zie je vaak de EN AW-5083 die ook nog eens goed lasbaar is of de EN AW-5754. Een EN AW-5005 kom je vaak in bouw toepassingen tegen en afhankelijk van de oppervlaktebehandeling wordt de gewone EN AW-5005 ingezet, ook wel betiteld als moffelkwaliteit of de EN AW-5005 J57S/HX55 de speciale anodiseerkwaliteiten.
Tranenplaat is veelal de EN AW-5754 legering.
Processen
Is gieten het vormgevingsproces dan zie je veel de 4000 legeringen. De legeringen met een hoog siliciumgehalte zijn goed vloeibaar vorm te geven. Voor de gietlegeringen geldt dat dit een vijf cijverige code is. Iedere gieterij heeft zijn voorkeurslegering. Een gangbare kwaliteit is de EN AC-42000 (A356) of de EN AC-44300 (VAR 230). zie ook aluminium gietlegeringen…
Zijn er kneedlegeringen die ingezet worden voor een proces dan ligt het aan de bewerking welke eigenschap essentieel is.
Heb je plaat als uitgangsproduct en heb je grote vervormbaarheid (taai materiaal) nodig in combinatie met sterkte pak dan bijvoorbeeld een EN AW-5083 in zachte toestand (O).
Let wel op dat je de eigenschappen die je nodig hebt goed benoemd. Een stijf materiaal is niet per definitie sterk.
Kijk maar eens naar de varieteit in aluminium legeringen rechts.
Ga je processen zoals smeden inzetten dan wordt vaak de EN AW-6082 toegepast. Voor slagextrusie is ook een 1000 legering gangbaar. Afhankelijk van aantallen, zoals blikjes (een EN AW-3004 kwaliteit), is de samenstelling geoptimaliseerd voor de toepassing.
Verspaning
Voor de verspaning zijn er verschillende kwaliteiten beschikbaar. Voor staf materiaal veelal de legeringen met hoofdlegeringselement koper zoals de EN AW-2007/2011/2024 of specifieke 6000 kwaliteiten (EN AW-6026). Voor dikke plaat zijn EN AW-5083, 6082, 7075 het meest gebruikelijk.
Voor verspaning geldt, dat onder andere de hardheid van het materiaal zorgt dat het aluminium goed verspaand, ook toevoegingen zoals lood (in zeer beperkte mate) of bismut dragen bij aan de verspaanbaarheid, doordat zij fungeren als spaanbreker.
Zie je door het bomen het bos niet meer en heb je hulp nodig bij de selectie van de legering zet je vraag hieronder in het commentaarveld.
Graag helpen we je verder. Ook aanvullingen zijn altijd welkom.
Wil je op de hoogte gehouden worden van de Blogs van Aluminium Metal Knowledge schrijf je nu in of vraag direct het e-book aan.
door Ellen Vaders | feb 18, 2015 | aluminium, aluminium advies, development, engineering, legeringskeuze
Gelukkig komt het steeds minder vaak voor, maar het gebeurt nog wel, dat geen specificatie maar slechts ALUMINIUM op tekening wordt gezet. Zonder kennis van het materiaal is het ook lastig en natuurlijk kun je dat aan je leverancier overlaten. Maar zet wel, eventueel na overleg met de leverancier(s), de juiste aanduiding op tekening! Daarmee specificeer je het materiaal eenduidig en leg je het vast.
Hoe specificeer je een aluminium legering?
Een aanduiding van een aluminium legering is bijvoorbeeld EN AW-5083 O. In de norm EN 573 kun je precies terug vinden hoe de benaming van een aluminium kwaliteit wordt opgebouwd. Ook heeft het Aluminium Centrum een duidelijke beschrijving in hun informatiebladen opgenomen. (Kneedlegeringen & Gietlegeringen)
Welke aluminium legering kies je?
De keuze van een aluminium legering hangt af van heel veel factoren. Wordt het product door verspaning naar zijn vorm gebracht? of is extrusie of walsen de basis voor het product? Behalve de fabricage is ook de toepassing van belang voor zaken zoals verwerkbaarheid, lasbaarheid en corrosiebestendigheid.
In aluSelect kun je veel van dergelijke informatie snel raadplegen. Daar vind je een overzicht van de meest gebruikte legeringen en hun eigenschappen.
Hieronder wordt dit voor een tweetal type legeringen kort samen gevat.
Een goede keuze van het materiaal is belangrijk voor het goed slagen van het product. Het voordeel van aluminium is, dat het een hoge specifieke sterkte heeft, het is het meest voorkomende metaal op aarde en het is oneindig recyclebaar!
Het maken van het materiaal kost in eerste instantie veel energie, maar de voor de volgende levensfase is maar 5% van de energie benodigd. Dat is heel bijzonder voor een materiaal, bovendien blijft de kwaliteit behouden.
Heb je hulp nodig bij het specifiëren van de aluminium legering voor je toepassing, vraag de mensen met aluminium kennis in je netwerk om hulp. Stel je vraag in een reactie hieronder, meld je aan voor training of BLOG updates en ik hou je op de hoogte.
Ellen Vaders
